25 kwietnia Łódź – Spotkanie z likwidatorem skutków katastrofy w Czarnobylu

Spotkanie z Borysem Derkaczem, likwidatorem skutków katastrofy w Czarnobylu i
 projekcja dokumentu Only Believe the Wind – Czarnobyl 20 lat później
 
25 kwietnia 2012, środa, godzina 18:00
Świetlica Krytyki Politycznej w Łodzi
Ul. Piotrkowska 101 (lewa oficyna, I piętro)

W obliczu rządowych planów budowy w Polsce elektrowni atomowych i trwającej debaty nad energetyczną przyszłością kraju katastrofa w elektrowni atomowej w Czarnobylu i jej skutki dla milionów mieszkańców Ukrainy i Białorusi zasługuje na szczególne przypomnienie.

Choć minęło od niej 26 lat, dramat ofiar Czarnobyla trwa nadal. W wyniku promieniotwórczego skażenia po wybuchu w elektrowni trzeba było wysiedlić 350 tysięcy osób, a w promieniu 30 kilometrów od zakładu utworzyć zamkniętą strefę ochronną. Co najmniej dwa miliony mieszkańców Ukrainy i Białorusi cierpi na choroby wywołane promieniowaniem, w tym nowotwory, choroby serca czy wady rozwojowe u dzieci. Większość z nich, z powodu sytuacji ekonomicznej w tych krajach i rozmyślnej polityki władz, ukrywających rzeczywiste rozmiary następstw katastrofy pozbawionych jest statusu ofiary Czarnobyla i związanych z nim praw.

Dla przeszło 400 tysięcy wojskowych i cywilów, jacy bezpośrednio po wybuchu z narażeniem życia brali udział w likwidacji skutków katastrofy 26 kwietnia 1986 był początkiem długiej walki ze skutkami napromieniowania i radziecką, a później ukraińską biurokracją, odmawiającą czarnobylskim „likwidatorom” prawa do podstawowych świadczeń socjalnych i opieki medycznej, jakiej wymagają. Jednym z nich jest Borys Derkacz, gość środowego spotkania, w roku 1986 żołnierz 731 Batalionu Specjalnego armii czerwonej biorącego udział w akcji ratunkowej w Czarnobylu.

Organizatorem spotkania jest Klub Myśli Nieoswojonej przy współpracy z Krytyką Polityczną.
Przyjazd Borysa Derkacza możliwy był dzięki Stowarzyszeniu Wspólna Ziemia i Fundacji H. Boella.

Borys Iwanowicz Derkacz, urodzony 3 maja 1952 w miejscowości Piskiwka, region kijowski, w roku 1969 ukończył szkołę średnią, po czym wstąpił do armii ZSRR. Jako żołnierz 731 Batalionu Specjalnego od dnia 28 kwietnia 1986 roku brał udział w likwidacji skutków katastrofy w elektrowni atomowej w Czarnobylu, przez wiele tygodni przebywając w strefie najwyższego skażenia wokół zniszczonego reaktora.
W wyniku następstw promieniowania, w tym przebytej choroby nowotworowej niezdolny do dalszej służby wojskowej. Brał udział w kampanii na rzecz praw socjalnych uczestników akcji ratunkowej w Czarnobylu, w tym w protestach przed ukraińską Radą Najwyższą i okupacji ministerstw. Od roku 2003 na rencie chorobowej.
Za udział w likwidacji skutków katastrofy czarnobylskiej odznaczony orderem „Za męstwo” oraz medalem „Za odwagę w sytuacji nadzwyczajnej.”

Only Believe the Wind – Czernobyl 20 lat później

Only Believe the Wind – Czernobyl, 20 lat później to zrealizowany przez niezależnego, białoruskiego dokumentalistę Wiktara Korzuna film, przedstawiający następstwa katastrofy w elektrowni nuklearnej w Czarnobylu. Na dokument składają się dwie, równolegle prowadzone narracje: zapis podróży autora po zamkniętej strefie otaczającej czarnobylską elektrownię i wywiad z jednym z naukowców, pracujących w roku 1986 przy likwidacji skutków wybuchu w elektrowni (obecnie przewodzi ruchowi przeciwników budowy kolejnych elektrowni nuklearnych na Białorusi).
Twórca zestawia beznamiętną opowieść towarzyszącej mu w podróży przez Zonę dozymetrystki z emocjonalnymi wypowiedziami naukowca-aktywisty przedstawiającego przerażające statystyki zachorowań na nowotwory na terenach w pobliżu elektrowni.
Film uczestniczył w Międzynarodowym Festiwalu Filmów Przyrodniczych Matsalu w Estonii w roku 2007 i w kanadyjskim przeglądzie filmów ekologicznych Planet in Focus.

Only Believe the Wind – Czernobyl 20 lat później 33′
Reżyseria: Wiktar Korzun
Białoruś, 2007
Język: Białoruski, polskie napisy