Federacja Anarchistyczna

16 godzin czekali krakowscy lokatorzy by na wczorajszej sesji Rady Miasta Krakowa móc zabrać głos w sprawie planowanego okrągłego stołu do spraw mieszkaniowych. Udało się to dopiero po północy, radni po prawie godzinnej dyskusji jednak nic nie postanowili.

Wtorkowe posiedzenie krakowskich radnych było bardzo pracowite. Uwzględniono w nim ponad 70 punktów do przedyskutowania. W których na wszystkie możliwe strony roztrząsane były m.in. tak ważne kwestie jak brak systemu oddymiania na trybunie północnej stadionu miejskiego czy niedostateczna ilość miejsc parkingowych dla kibiców. Co jednak znamienne udało się ostatecznie ustalić, że  miasto wydało na budowę stadionu z publicznej kasy około 550 milionów złotych.

W wielogodzinnych dyskusjach podsumowano też budżet miasta Krakowa z roku 2010. Podkreślano jak wielkie Kraków ma zadłużenie, i że bez podwyżek się nie obędzie bo Regionalna Izba Obrachunkowa nie zgadza się na dalsze zaciąganie kredytów.

Mimo wcześniejszych zapowiedzi w harmonogramie sesji nie znalazły się sprawy mieszkaniowe. Miały się one pojawić w związku z postulatami utworzenia okrągłego stołu do spraw mieszkaniowych. Ciało to miałoby rozstrzygać w przypadkach nielegalnego przejmowania kamienic czy wyrzucania lokatorów. W jego skład mieliby wchodzić przedstawiciele miasta, lokatorzy oraz właściciele. Mimo niechęci władz wprowadzenie takiego punktu obrad udało się jednak wymóc organizacjom lokatorskim na przewodniczącym Rady. Co więcej zgodził się on, pod presją tłumu zabranego przed salą posiedzeń, na zabranie głosu przez przedstawicielkę środowiska lokatorskiego.

Pomimo, iż temat powołania okrągłego stołu rozpatrywano jako ostatni, już po północy dyskusja na jego temat potrwała prawie godzinę. Część radnych wyraziła poparcie dla projektu powołania okrągłego stołu jednak żadne wiążące decyzje nie zapadły.  Klimat debaty wskazywał, iż radni z jednej strony (w roku wyborczym) nie chcą występować w roli przeciwników mieszkańców, ale z drugiej obawiają się rozgrzebywania spraw wielu nielegalnych przejęć kamienic i łamania prawa przez ich właścicieli przy pozbywaniu się lokatorów.

Poniżej publikujemy tekst wystąpienia lokatorów:

W związku z przygotowaniami do zorganizowania  „okrągłego stołu mieszkaniowego”, dotyczącego polityki mieszkaniowej miasta Krakowa, z udziałem władz samorządowych, organizacji lokatorskich  oraz ekspertów od polityki społecznej i budownictwa mieszkaniowego, przedstawiamy jako organizacje lokatorskie naszego miasta główne tezy i założenia, jakie winny stać się przedmiotem prac zespołu, współdecydującego o polityce mieszkaniowej Krakowa.

Powołując się na wielokrotne starania naszych organizacji lokatorskich o zmianę polityki mieszkaniowej Władz Krakowa oraz w nawiązaniu do Petycji z dnia 9 maja 2011 r., niniejszym przedstawiamy główne tezy i założenia, jakie naszym zdaniem powinny być omówione w pierwszej kolejności w ramach prac zespołu „okrągłego stołu mieszkaniowego” a podjęte w ramach tych prac ustalenia i decyzje niezwłocznie przekazywane do realizacji.

I . W zakresie – zapotrzebowanie na lokale gminne i ich pozyskiwanie:

• - wykonanie pilnych analiz ilościowych, dotyczących osób / rodzin, które aktualnie oczekują na mieszkania socjalne, oraz osób/rodzin kwalifikujących się do otrzymania mieszkania komunalnego, eksmitowanych z dotychczasowego miejsca zamieszkania ( z podziałem na dzielnice dotychczasowego zamieszkania)
• - bieżąca analiza i aktualizacja danych o osobach / rodzinach dla których Gmina winna przeznaczyć mieszkania komunalne lub socjalne z powodu eksmisji tych lokatorów z zajmowanych mieszkań (z podziałem na dzielnice dotychczasowego zamieszkania)
• - wykonanie kompletnych zestawień pustostanów będących w zasobach Gminy z podziałem na dzielnice, jak również z informacją o metrażu, ilości i przeznaczeniu pomieszczeń i ich stanie technicznym oraz umieszczenie tych informacji w internetowej bazie danych BIP
• - wykonanie analizy i zestawienia kalkulacji nakładów finansowych, niezbędnych do pilnego wyremontowania mieszkań – pustostanów, pozostających w zasobach Gminy, celem przeznaczenia ich na mieszkania komunalne lub socjalne
• - podniesienie kryterium dochodowego uprawniającego do najmu lokalu komunalnego oraz   kryterium dochodowego uprawniającego do najmu lokalu socjalnego
• - podniesienie kryterium dochodowego uprawniającego do uzyskania pomocy gminnej w zakresie dopłat
• - ograniczenie podwyżek czynszów komunalnych oraz podatków i opłat lokalnych, aby zapobiegać narastającemu  ubóstwu mieszkańców miasta, którzy ostatecznie ponoszą wszystkie konsekwencje podwyżek dokonywanych przez miasto
• - umożliwienie kontroli społecznej nad przydziałem lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz remontami domów /mieszkań komunalnych
• - zagwarantowanie powrotu najemcy do lokalu mieszkalnego po jego remoncie
• - wykonanie podsumowania odszkodowań na rzecz prywatnych właścicieli kamienic zapłaconych w ostatnich 5-ciu latach przez Gminę, a będących skutkiem braku dostatecznej ilości mieszkań socjalnych
• - zaprzestanie bezpodstawnego domagania się przez Gminę odszkodowań od lokatorów za bezumowne korzystanie z dotychczasowego lokalu po wyroku eksmisyjnym sądu przyznającym im lokal socjalny;
• - pilne przeznaczenie terenów gminnych w każdej dzielnicy miasta pod budownictwo komunalne, z uwzględnieniem zapotrzebowania na transport i infrastrukturę handlowo- usługową oraz szkolno-oświatową, przy założeniu, iż lokatorzy komunalni i socjalni nie będą mieszkali w gettach i slumsach, a będą częścią istniejącej już lokalnej społeczności;
• - sukcesywne przeznaczanie terenów pod budownictwo komunalne w uchwalanych planach zagospodarowania
• - wystąpienie Gminy do budżetu państwa z wnioskiem o dotacje na gminne budownictwo mieszkaniowe
• - traktowanie budownictwa mieszkaniowego jako sprawy priorytetowej w planowanym budżecie miasta na każdy rok
• - ustalenie procentowego progu dla kwot przeznaczanych na budownictwo mieszkaniowe i remonty posiadanej substancji gminnej, a pozyskiwanych z każdorazowej  sprzedaży nieruchomości gminnych
• - ustalenie procentowej ilości lokali przeznaczonych dla lokatorów gminnych w każdej inwestycji mieszkaniowej, realizowanej przez prywatnego dewelopera
• - likwidacja i maksymalne ograniczenie istniejących barier w pozyskiwaniu przez mieszkańców Krakowa prawa do mieszkań gminnych i socjalnych
• - zaniechanie działań zmierzających do wykluczenia społecznego różnych grup mieszkańców miasta, w tym w szczególności lokatorów eksmitowanych z prywatnych kamienic
• - stworzenie gminnego programu „mieszkania dla młodych”, mającego na celu umożliwienie osobom i rodzinom  niezamożnym, startującym w dorosłe życie uzyskania prawa do mieszkania komunalnego na pierwsze lata samodzielnego życia

II. W zakresie procesów reprywatyzacyjnych:

• - informowanie mieszkańców Krakowa o procesach reprywatyzacyjnych – baza danych toczących się spraw o  zwrot nieruchomości wina być dostępna w BIP, a ponadto urząd winien powiadamiać bezpośrednio mieszkańców kamienic, tak, by nie byli zaskoczeni nową sytuacją
• - powoływanie z procesach reprywatyzacyjnych na świadków lokatorów kamienic, którzy niejednokrotnie dysponują szeroką wiedzą na temat historii kamienicy i jej właścicieli, a także są w posiadaniu unikalnych dokumentów
• - udostępnienie w ramach informacji publicznej adresów nieruchomości w Krakowie, za które właściciele/spadkobiercy otrzymali odszkodowania indemnizacyjne
• - kontrolowanie w procesach reprywatyzacyjnych zapisów traktatów indemnizacyjnych zawartych w latach 60-tych przez rząd polski z 12 państwami, (m.in.: Francją, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi) w zakresie odszkodowań wypłaconych poszczególnym osobom za poszczególne nieruchomości; w razie potrzeby korzystanie z międzynarodowej pomocy prawnej
• - udzielanie pomocy przez samorząd lokatorom reprywatyzowanych zasobów mieszkaniowych w przypadku konfliktu właściciel − lokator (np. postępowania mediacyjne)
• - udzielanie pomocy przez samorząd lokatorom reprywatyzowanych zasobów mieszkaniowych, którzy zajmują dotychczasowe lokale mieszkalne na podstawie decyzji administracyjnych (przydziałów komunalnych) w zakresie pozyskania dla nich mieszkań komunalnych lub socjalnych 
• - powołanie samorządowej komisji ds. nieprawidłowości w procesach reprywatyzacyjnych, w skład której wchodzić będą przedstawiciele strony społecznej oraz przedstawiciele rad dzielnic
• - stworzenie w UMK  „komórki szybkiego reagowania”  na bezprawne działania właścicieli budynków, np. zakazu wstępu do części wspólnych budynków, zamurowywanie drzwi, odłączanie mediów, itp.

Uzasadnienie:

Władze gminne Krakowa od wielu lat nasilały swoje działania zmierzające do wykluczenia społecznego niektórych grup mieszkańców, w tym lokatorów, którzy nie z własnej winy stali się bezdomni lub wyrzuceni poza nawias społeczeństwa poprzez umieszczanie ich w gettach baraków socjalnych.

Kolejne budżety gminne uchwalane na poszczególne lata  nie przewidują, lub przewidują w śladowym zakresie, nakłady  środków gminnych na społeczne budownictwo czynszowe i socjalne.  Również znikome  środki są przeznaczane budżecie gminnym na niezbędne remonty gminnej substancji mieszkaniowej, co powoduje jej degradację w zastraszającym tempie.

Powolne i nieskoordynowane działania władz miasta w zakresie uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego oraz brak przewidywania w nich  trenów gminnych pod budownictwo komunalne i socjalne, jak również odpowiedniej infrastruktury obiektów użyteczności publicznej również są powodem ogromnych problemów mieszkaniowych Krakowa.

Jednocześnie w szybkim tempie  wyprzedawane są deweloperom tereny gminne celem ratowania za wszelką cenę groźnego deficytu budżetowego gminy, powstałego na skutek niepotrzebnych i nieprzemyślanych inwestycji.

Przy narastającym nieustannie braku mieszkań komunalnych i socjalnych prowadzącym do bezdomności i wykluczenia coraz większej grupy społeczności lokatorskiej Krakowa głównym zadaniem urzędu gminy realizowanym z uporem godnym lepszej sprawy  jest stwarzanie coraz to nowych barier na drodze do uzyskania mieszkania z zasobów gminnych dla mieszkańców Krakowa.

Temu celowi służy m.in.  bardzo rygorystyczne kryterium dochodowe w zakresie dostępu do lokali komunalnych, ustalane arbitralnie i nie uwzględniające realiów rynku mieszkaniowego.

Lokatorzy relegowani z prywatnych kamienic to przeważnie ludzie starsi, nie posiadający zdolności kredytowej ani możliwości finansowych pozwalających na wynajęcie mieszkania na wolnym rynku.

W podobnej sytuacji są młodzi Krakowianie na starcie życiowym, których niewielkie zarobki nie pozwalają na zaciągnięcie kredytu mieszkaniowego.
Zaniechanie  budownictwa komunalnego i socjalnego nie pozwala na wyprowadzenie lokatorów prywatnych kamienic do kurczącej się za sprawą władz gminy  gminnej substancji mieszkaniowej. Powoduje to marnotrawienie  środków gminnych  na wypłaty odszkodowań właścicielom prywatnych kamienic. Wypłaty tych odszkodowań nie prowadzą w żadnej mierze do rozwiązania tragicznego problemu braku mieszkań w Krakowie, a jedynie do bezzasadnego napychania portfeli właścicielom kamienic kosztem budżetu gminnego. Odszkodowania te, wypłacane są w bardzo zawyżonej kwocie 25 zł/m kw.

W tak tragicznej sytuacji mieszkaniowej gmina lekką ręką sprzedaje swoje udziały
w kamienicach, pozbywając się tym samym problemów z lokatorami i  przekazując ich jak towar w ręce bezwzględnych kamieniczników.

Los mieszkańców krakowskich  kamienic – reprywatyzowanych w przeważającej mierze
w sposób przestępczy -  podzielają lokatorzy byłych mieszkań zakładowych, których gmina nie zamierza przejąć na swój majątek, chociaż ma takie możliwości ustawowe.

Władze Krakowa nie starają się od lat o pozyskanie dotacji na budownictwo komunalne, dostępnych z budżetu Państwa, wykazując tym samym brak podstawowych kompetencji do bycia gospodarzem naszego Miasta.

Władze Krakowa nie realizują obowiązków ustawy w zakresie zaspakajania potrzeb mieszkaniowych, ignorują środowiska lokatorskie, a gospodarowanie mieszkaniami z zasobu komunalnego i socjalnego odbywa się na korupcjogennych zasadach.

Władze samorządowe  prowadząc obecną karygodną politykę mieszkaniową  świadomie
i planowo wspomagają tym samym prywatnych właścicieli kamienic w degradacji prawnej, ekonomicznej i ostatecznie  fizycznej członków społeczności lokatorskiej Krakowa.

W związku z powyższym zwracamy się z  wnioskiem do Rady Miasta Krakowa o pilne przygotowanie i podjęcie uchwały, zatwierdzającej zakres i sposób działania „okrągłego stołu mieszkaniowego”. Uchwała winna zakładać powołanie do zespołu „okrągłego stołu mieszkaniowego” kompetentnych przedstawicieli Gminy i innych samodzielnych jednostek, których wiedza i zaangażowanie jest niezbędne do prowadzenia działań nad szybkim opracowaniem spójnej i długoterminowej polityki mieszkaniowej Krakowa. W uchwale winny zostać również zawarte zasady udziału w pracach zespołu przedstawicieli instytucji społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji lokatorskich.

Powołany zespół winien posiadać takie kompetencje, aby  mieć możliwość działania w realnych terminach, uzyskiwać informacje i pomoc merytoryczną z różnych wydziałów UMK, w tym pomoc prawną, oraz podejmować wiążące ustalenia i decyzje, niezwłocznie przekazywane do realizacji.

Musimy razem stworzyć takie prawo lokalne, które pozwoli wszystkim mieszkańcom Krakowa poczuć, że Kraków jest ich miastem, a Władze tego miasta robią wszystko, aby mieszkańcom żyło się lepiej.

Jak powiedział św. Tomasz z Akwinu „Złe prawo nie jest prawem lecz bezprawiem” i wszyscy jesteśmy moralnie zobowiązani do tego, aby w Krakowie złe prawo przestało istnieć.